Wyzwania i rozwiązania w spedycji lotniczej w Polsce

Transport lotniczy to integralna część globalnego łańcucha dostaw, a Polska odgrywa w tym sektorze ważną rolę. Niniejszy artykuł skupia się na głównych wyzwaniach stojących przed polskimi firmami spedycyjnymi oraz skutecznych rozwiązaniach.

Regulacje celne

Ładunki lotnicze podlegają wielu przepisom, które wymagają odpowiedniej dokumentacji i zgłoszeń. Firmy spedycyjne muszą zapewnić zgodność ze wszystkimi przepisami, aby uniknąć opóźnień lub problemów celnych. Polska podlega zarówno przepisom krajowym, jak i międzynarodowym – takim jak Unia Celna – które regulują transgraniczny przepływ towarów. Efektywne zarządzanie dokumentami, takie jak elektroniczna wymiana danych (EDI), może uprościć procesy celne i zminimalizować ryzyko błędów.

Obowiązkowe dokumenty w transporcie lotniczym

Przewóz przesyłki realizowany przez spedytora musi być odpowiednio udokumentowany. W przypadku realizowania dostawy drogą lotniczą wymagany jest lotniczy list przewozowy AWB i MAWB. W sytuacji gdy dostawa leży w gestii firmy spedycyjnej, wymagany jest również lotniczy list przewozowy HAWB.

List przewozowy AWB dla przewoźnika

AWB (Air WayBill) stanowi potwierdzenie zawarcia umowy przewozowej i zobowiązuje przewoźnika do dostarczenia danej przesyłki we wskazane przez zleceniodawcę miejsce. Dokument powinien zawierać informacje tj.:

• miejsce i data wystawienia dokumentu,
• nazwisko/nazwa, pełny adres i podpis nadawcy,
• nazwisko/nazwa i adres przewoźnika,
• miejsce i data przyjęcia towaru do przewozu,
• nazwisko/nazwa i pełny adres odbiorcy przesyłki,
• numery referencyjne nadawcy i odbiorcy,
• określenie rodzaju towaru, sposób w jaki zapakowano przesyłkę, liczba paczek, waga wyrażona w kilogramach lub funtach, wymiary – długość, szerokość i wysokość wyrażone w centymetrach lub calach, opis towaru wraz z krajem produkcji,
• cena towaru,
• koszty związane z przewozem,
• informacje potrzebne do dokonania formalności celnych,
• dodatkowe informacje zgodne z zawartą umową lub wymagane w regulaminie danej firmie kurierskiej.

List przewozowy AWB musi być sporządzony przez nadawcę (ewentualnie przewoźnika) na formularzu zgodnym z wymaganiami Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Lotniczych (IATA). Wydaje się go w 3 oryginałach dla nadawcy, przewoźnika i odbiorcy oraz 6 kopiach dla portów lotniczych. List wystawiany jest w języku angielskim i z numerem przewoźnika.

List przewozowy MAWB

To dokument określający warunki przewozu dotyczącego lotniczego listu przewozowego dla przesyłek skonsolidowanych. MAWB jest wydawany na specjalnych formularzu przygotowanym przez przewoźnika oraz jest przez niego podpisany. Według dokumentu spedytor jest osobą wysyłającą, a partnerskie przedsiębiorstwo spedycyjne – odbiorcą.

List przewozowy HAWB

HAWB (House Air Waybill) to spedytorski list przewozowy, służący do przewozu przesyłek skonsolidowanych. Wydawany jest na uniwersalnym formularzu lotniczego listu przewozowego i zawiera pełny spis przewożonych przesyłek. Wyszczególnione są w nim np. informacje o kosztach przesyłek. Dokument jest wystawiany przez spedytora i trafia do eksportera.

Ograniczenia wagi i wymiarów ładunków

Ładunek lotniczy ma ograniczenia wagowe i wymiarowe, których należy przestrzegać. Ograniczenia te różnią się w zależności od typu statku powietrznego, trasy i linii lotniczej. W przypadku ładunków wielkogabarytowych lub tych o nietypowych wymiarach potrzebne są specjalne rozwiązania. Firmy spedycyjne powinny być świadome tych ograniczeń i odpowiednio planować transport, uwzględniając dostępność odpowiednich samolotów i technik załadunku.

W kontekście technologii istnieją rozwiązania, które pomagają w obsłudze ładunków o nietypowych rozmiarach i wadze. Na przykład, zaawansowane systemy zarządzania ładunkiem (Cargo Management Systems) umożliwiają precyzyjne planowanie i śledzenie ładunków. Technologia wirtualnej rzeczywistości (VR) może być wykorzystana do wirtualnej weryfikacji przestrzeni ładunkowej samolotu i symulacji załadunku. Ponadto zastosowanie nowoczesnych rozwiązań opakowaniowych – takich jak lekkie i wytrzymałe materiały – może pomóc w zmniejszeniu wagi przesyłek, co przyczynia się do obniżenia kosztów transportu i zwiększenia efektywności.

Optymalizacja kosztów

Optymalizacja kosztów jest kluczowa dla firm spedycyjnych. Wybór optymalnej trasy i operatora lotniczego może mieć istotny wpływ na koszty transportu. Negocjacje cenowe z przewoźnikami lotniczymi mogą pomóc w uzyskaniu korzystniejszych warunków kontraktowych. Warto także skorzystać z usług agencji celnej, która ma doświadczenie w negocjacji z przewoźnikami.

Dobrym rozwiązaniem jest konsolidacja przesyłek. W spedycji lotniczej oznacza to połączenie kilku mniejszych przesyłek w jedną większą jednostkę transportową. To powszechna praktyka w branży logistycznej, której celem jest zwiększenie efektywności transportu lotniczego oraz obniżenie kosztów transportu.

Głównym celem konsolidacji jest maksymalne wykorzystanie przestrzeni ładunkowej statku powietrznego oraz zminimalizowanie pustych przestrzeni, które mogą pojawić się podczas transportu pojedynczych małych przesyłek. Przesyłki od różnych nadawców są gromadzone w jednym miejscu i pakowane w jedną większą jednostkę transportową – taką jak paleta lub kontener lotniczy. W ten sposób oszczędza się miejsce i zwiększa wykorzystanie przestrzeni ładunkowej samolotu.

Bezpieczeństwo przesyłek

Bezpieczeństwo przesyłek lotniczych to priorytet. Konieczne jest wdrożenie odpowiednich środków zapobiegawczych i procedur kontroli bezpieczeństwa. Współpraca z operatorami lotniczymi oraz służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo – takimi jak Transport Security Administration (TSA) – pomaga zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa. Technologie, takie jak skanery i systemy detekcji, są wykorzystywane do kontroli bezpieczeństwa przesyłek.

Technologia i automatyzacja

W branży spedycji lotniczej technologia wspomaga optymalizację procesów. Istnieją zaawansowane systemy informatyczne, które umożliwiają elektroniczną wymianę danych (EDI) między firmami spedycyjnymi, przewoźnikami, a innymi podmiotami zaangażowanymi w proces transportu lotniczego. Systemy śledzenia przesyłek (track and trace) umożliwiają monitorowanie i śledzenie przesyłek w czasie rzeczywistym. Zautomatyzowanie procesów administracyjnych, takich jak:

• generowanie dokumentów,
• obsługa płatności,

pozwala zaoszczędzić czas i zminimalizować ryzyko błędów.