Przygotowanie do transportu wymaga uwzględnienia wielu czynników, w tym dopełnienia formalności związanych z dokumentacją. Kluczowym dokumentem w tym procesie jest Międzynarodowy List Przewozowy, inaczej nazywany CMR. Informacje w nim zawarte stanowią podstawę do realizacji przewozu. Ważne jest zatem zrozumienie jego treści oraz sytuacji, w której jest wystawiany.
Międzynarodowy transport drogowy towarów opiera się na Konwencji dotyczącej międzynarodowego drogowego przewozu towarów. Jest to główny dokument w tym zakresie, nazywany listem przewozowym. Mimo że konwencja obowiązuje w większości krajów europejskich i ustala normy postępowania, nie zawiera wyraźnego zapisu o obowiązku wystawienia takiego listu. Niemniej jednak list przewozowy CMR jest niezastąpiony – ułatwia realizację przewozu, potwierdza zawarcie umowy i wskazuje przewoźnikowi, jak poprawnie zorganizować transport.
Konwencja nie określa jednoznacznie, kto ma obowiązek wystawienia listu przewozowego. Zwykle to nadawca przesyłki podejmuje się tego zadania i ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody czy nieścisłości wynikające z błędów w dokumencie. List sporządzany jest w języku oficjalnym kraju nadania. W sytuacji, gdy transport realizują różni przewoźnicy, przesyłka składa się z różnorodnych ładunków lub jest dzielona na części, nadawca może wymagać odrębnego listu przewozowego dla każdego pojazdu lub typu ładunku.
Chociaż Konwencja nie precyzuje dokładnej formy listu przewozowego CMR, zaleca się korzystanie ze wzoru przygotowanego przez Międzynarodową Unię Transportu Drogowego. Dzięki standaryzacji procesu istnieje mniejsze ryzyko popełnienia kosztownych błędów.
Na podstawie nowych ustaleń zalecana liczba kopii wzrosła z trzech do pięciu, gdzie każda z nich ma różny kolor, co ułatwia ich identyfikację. Ale kto dostaje który egzemplarz w trakcie procesu przewozu?
Znaczące ułatwienie w przygotowywaniu dokumentacji przynosi fakt, że arkusze dostępne są w zestawach na papierze samokopiującym. Gwarantuje to spójność i zgodność między wszystkimi kopiami.
Dokument CMR ma działanie prawne wyłącznie wtedy, gdy zawiera poniższe informacje:
W razie potrzeby można rozszerzyć zawartość listu o dodatkowe zapisy, takie jak:
Jak można zauważyć, list przewozowy dostarcza spedytorowi mnóstwo istotnych informacji, które umożliwiają prawidłowe wykonanie zlecenia. Osoba wypełniająca CMR musi upewnić się, że wszystkie niezbędne dane zostały uwzględnione i żadne z nich nie zostały przypadkowo opuszczone.
List Przewozowy CMR odgrywa kluczową rolę w międzynarodowym przewozie drogowym. Mimo że Konwencja o międzynarodowym drogowym transporcie towarów nie wymaga obowiązkowo jego wypełnienia, stanowi on potwierdzenie zawarcia umowy i dostarcza przewoźnikowi wskazówek do przeprowadzenia transportu. Zwykle to nadawca jest odpowiedzialny za sporządzenie tego dokumentu, który składa się z pięciu egzemplarzy, przydzielonych do różnych uczestników procesu przewozowego. CMR musi zawierać istotne dane, takie jak informacje o nadawcy, przewoźniku, odbiorcy, charakterystyce przewożonego towaru oraz wszelkich kosztach i formalnościach.